افزایش تولید محصولات لبنی و توسعه بازار، از جمله جدی‌ترین چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های تولید لبنیات است. در این میان شرکت‌های زیرمجموعه صنایع شیر ایران و از جمله شرکت پگاه گلپایگان توانسته‌اند با رویکردی به روز در زمینه تولید محصولات لبنی پیش‌رو باشند. مهندس محمدمهدی گرجی مدیرعامل شرکت پگاه گلپایگان در این گفت‌وگو از تلاشی که برای بهینه‌سازی روند اداره این شرکت صورت گرفته و نیز توجه ویژه به مقوله تولید محصولات دانش‌بنیان می‌گوید.
گلپایگان پایتخت پنیر ایران است
شرکت پگاه گلپایگان بیش از چهل سال است که به تولید محصولات لبنی مشغول است و به عنوان اولین تولیدکننده پنیر صنعتی در ایران، یکی از بزرگترین شرکت‌های لبنی در ایران محسوب می‌شود. در واقع ما گلپایگان را به عنوان پایتخت پنیر ایران می‌شناسیم. حتی عنوان پگاه که به کلیه واحدهای لبنی شرکت پگاه اختصاص یافته است خلاصه‌ای از شعار ما یعنی «پنیر گلپایگان آشنای همه» است.
سرانه مصرف لبنیات در ایران پایین است
در کل در صنعت لبنیات حاشیه سود پایین است. سرانه مصرف لبنیات در ایران بین هفتاد تا هشتاد کیلو است در صورتی کف مصرف جهانی صد و شصت کیلو و میزان مصرف در کشورهای اروپایی سیصد تا سیصد و پنجاه کیلو است. برای گسترش بازار محصولات لبنی در ایران ما اولاً نیازمند فرهنگ‌سازی هستیم و در ثانی باید به توسعه تولید بیندیشیم. در چنین شرایطی افزایش کیفیت که از جمله الزامات گرفتن بازار است هزینه تولید را نیز بالا می‌برد. به علاوه به خاطر پایین بودن سرانه مصرف لبنیات دولت برخی محصولات را به صورت تعزیراتی رأساً قیمت‌گذاری می‌کند. در چنین شرایطی ما در شرکت پگاه گلپایگان به دلیل تنوع و کیفیت توانسته‌ایم میزان محصولات با کیفیت و تجاری خود را به سطحی برسانیم که بیشترین حد تولید محصولات تعزیراتی در کارخانه ما تنها پنج درصد از تولیدمان را شکل می‌دهد و نودوپنج درصد تولید به انواع محصولات لبنی دیگر اختصاص دارد. ما به خاطر سابقه و پشتوانه اعتباری که داریم توانسته‌ایم فراتر از محصولات تعزیراتی در بازار لبنیات جای خوبی را به خود اختصاص دهیم و همین امر حاشیه سود شرکت را معقول می‌کند.
کیفیت را فدای سود نمی‌کنیم
ما هیچ وقت به خاطر افزایش سود در پی افت کیفیت نبوده‌ایم و ارزان‌سازی بی‌دلیل را هم در دستور کار قرار نداده‌ایم. شیر قیمت مشخصی دارد و به تبع آن قیمت پنیر نیز مشخص است. مهم‌ترین هدف ما حفظ اعتبار برند پگاه گلپایگان با ارائه محصول با کیفیت و با حاشیه سود معقول است.
از آب پنیر پروتئین تولید می‌کنیم
یکی از مهم‌ترین محصولاتی که ما توانسته‌ایم به فرآوری و ارائه آن به بازار بپردازیم آب پنیر است. این محصول برای مدت‌های مدید دور ریخته می‌شد و چالش‌های زیست‌محیطی ایجاد می‌کرد. از زمانی به بعد شرکت‌های لبنیاتی به سمت تولید پودر آب پنیر رفتند ولی دنیای آب پنیر بسیار گسترده‌تر از آن است که ما تصور می‌کنیم. در حدود هشتاد محصول از آب پنیر می‌توان استحصال کرد. من در زمانی که به تحصیل مشغول بودم بر روی محصولات قابل فرآوری از آب پنیر تمرکز کرده بودم و خیلی دوست داشتم زمانی بتوانم در این حوزه آنچه که به صورت تئوریک آموخته‌ام را عملی کنم. لطف خدا این توفیق را حاصل کرد که در شرکت پگاه گلپایگان فرصتی برای تحقق آن رویا داشته باشم. ما از آب پنیر گلپایگان تولید پروتئین آب پنیر را آغاز کرده‌ایم که یک محصول کلیدی برای کشور محسوب می‌شود. این محصول در شیرخشک نوزاد به کار می‌آید و ما از واردات آن بی‌نیاز شده‌ایم. علاوه بر شیرخشک، در محصولات ورزشی نیز این محصول به کار می‌آید.
پگاه گلپایگان دانش‌بنیان
پگاه گلپایگان در سال 1402 به خاطر فعالیتی که در زمینه تولید پروتئین آب پنیر داشت جزو شرکت‌های دانش‌بنیان طبقه‌بندی شد و با توجه به تسهیلات و سرمایه‌گذاری‌هایی که از این مسیر در اختیار ما قرار گرفته است روندهای تحقیق و توسعه برای ارائه محصولات لبنی تازه به بازار را در دستور کار قرار داده‌ایم. پروتئین آب پنیر تنها یکی از محصولاتی است که می‌توان از آب پنیر استحصال کرد و ما در پی ایجاد ارزش افزوده با به دست آوردن بهترین و پرسودترین محصولات از انواع تولیداتمان هستیم. پیوند خوردن تولید لبنیات با تکنولوژی روز و بهره‌گیری از توان‌های تولیدی دیگر انواع صنعت می‌تواند ما را در طی این مسیر یاری دهد و ما برای افزایش سود شرکت و نیز تنوع‌بخشی به محصولات مباحث دانش‌بنیان را بسیار جدی می‌گیریم.
در 1403 لاکتوز تولید می‌کنیم
یکی از محصولات قابل استحصال از آب پنیر که در سال 1403 به دنبال تولید آن خواهیم بود لاکتوز است که با سرمایه‌گذاری مناسب امکان تولید بهترین انواع کیفیت آن در داخل را داریم. همچنین ما در پی تولید پروتئین‌های با ارزش غذایی بالاتر از آب پنیر خواهیم رفت و همواره این رسته از فعالیت شرکت پگاه گلپایگان را گسترش خواهیم داد
تحریم برای ما فرصت‌ساز بود
مسائل و مشکلات ناشی از تحریم برای ما این فرصت را فراهم آورد که بتوانیم هر چه بیشتر به دنبال تهیه اجزای فرمولاسیون شیرخشک در داخل کشور برویم و نیز این مشکلات باعث شد ما به فکر تولید قطعات دستگاه‌های صنعتی خود بیفتیم و در این زمینه نیز پیشرفت قابل توجهی داشتیم و با کمک گرفتن از خلاقیت‌ها و استعدادهای داخلی در بسیاری از موارد از بند تحریم رهایی بیابیم.
صادرات ده تا پانزده درصدی
ما تقریباً ده تا پانزده درصد محصولاتمان را صادر می‌کنیم که این صادرات شامل پودر آب پنیر، پنیر ورقه‌ای و پنیرهای پروسس، پنیرهای سنتی و… می‌شود. استرالیا، پاکستان، کشورهای حوزه خلیج فارس، روسیه و… از جمله بازارهای صادراتی پگاه گلپایگان را تشکیل می‌دهند. صادرات ما از طریق شرکت بازرگانی صنایع شیر ایران صورت می‌گیرد و ما در سال گذشته صادراتی بیش از صد میلیون دلار داشته‌ایم. در حال حاضر نیز ما برای محصولات دیگر علی‌الخصوص لخته که ماده اولیه پنیر است متقاضیان و مشتریان خوبی پیدا کرده‌ایم و فضای صادرات بیشتر و بیشتر در حال باز شدن است.
در پی ایجاد شرکت کشت و صنعت گلپایگان هستیم
ما در تولید لبنیات در برخی از خطوط نظیر دوغ و ماست با ظرفیت خالی مواجه هستیم. این محصولات انواعی از محصولات هستند که فرآیند تولید ساده‌ای دارند و شرکت‌های مختلف و متنوعی در بازار آنها وارد می‌شوند و به همین دلیل بازار برای استفاده از آنها کشش ندارد. روند توسعه پگاه گلپایگان به سمت حرکت به بازارهایی است که رقیبی در آن وجود ندارد و یا رقیب‌های اندکی داریم. رفتن به این سمت امر کیفیت را بسیار جدی می‌کند و ما باید در زنجیره تأمین مواد اولیه با دقت و حساسیت بیشتر و بیشتری مشغول به نظارت باشیم. در این مسیر ما در پی ایجاد کشت و صنعت گلپایگان هستیم تا مواد اولیه مورد نیاز خود را در شرایطی مطلوب و کاملاً تحت نظارت تولید کنیم.
باید به مسئله توزیع شیر در مدارس توجه جدی‌تری بشود
جدی‌ترین مشکل صنعت لبنیات در کشور به گمان جا نیفتادن روال و روند استفاده از لبنیات در کشور است. توسعه این فرهنگ نیازمند حمایت است و نحوه این حمایت جای بررسی دارد. در حال حاضر سیاست دولت ارائه محصولات تعذیراتی در بازار است که این موضوع هم چالش‌های خاص خود را دارد. به عنوان یک کارشناس من معتقدم الزام در تولید با یک قیمت خاص به افت کیفیت منجر می‌شود. به گمانم برای توسعه فرهنگ استفاده از لبنیات باید راه‌های دیگری پیدا کرد. از جمله این راهکارها توجه جدی‌تر دولت به مقوله توزیع شیر در مدارس است. در حال حاضر ما در سطح منطقه بدون دریافت سود و تنها با دریافت قیمت تمام شده محصول در مقوله توزیع شیر مدارس فعال هستیم و این امر باید فراگیرتر و جدی‌تر دنبال شود. اقدام دیگری که باید صورت بگیرد توسعه مزارع بزرگ تولید ماده اولیه لبنیات است. این موضوع که با تعدد تولیدکنندگان ماده اولیه مواجه هستیم هم در زمینه کیفیت محصول و هم در زمینه برنامه‌ریزی برای تولید محصول دست تولیدکننده را می‌بندد. توجه بیشتر به تولید صنعتی شیر خام می‌تواند ما را در مسیر گسترش تولید اقلام لبنی و ایجاد زمینه برای صادرات محصول یاری دهد.
ماهانه صد تن محصول تولید می‌کنیم
در حال حاضر هفتاد و یک درصد شیری که به عنوان ماده اولیه به پگاه گلپایگان وارد می‌شود از مبادی تولید صنعتی شیر است و بیست و نه درصد از مراکز جمع‌آوری شیر و به صورت سنتی تأمین می‌شود. میانگین شیری که وارد مجموعه می‌شود ماهانه چیزی در حدود دویست و بیست تن شیر است و از این میزان وارداتی ما در حدود صد تن محصول استحصال می‌کنیم. در حال حاضر سهم محصولات دانش‌بنیان تولیدی ما از میزان محصولات تولیدی چیزی در حدود یک تا یک و نیم تن است و ما امیدواریم بتوانیم روند تولید محصولات دانش‌بنیان را هر چه بیشتر و بیشتر توسعه بدهیم.
رفاه نیروی انسانی دغدغه جدی ماست
در حال حاضر پرسنل فعال در شرکت پگاه گلپایگان بیش از سیصد نفر است. ما در زمینه توجه به نیروی انسانی به شکل جدی فعال هستیم. در شرکت ما همانند دیگر شرکت‌های صنایع شیر ایران از طرح طبقه‌بندی مشاغل بهره می‌برند و از سوی دیگر ما به مسئله معیشت کارکنان شرکت توجه جدی و ویژه داریم. ما سعی کرده‌ایم در زمینه مسائل رفاهی توجهی جدی به کارکنان داشته باشیم و این موضوع در زمینه رشد تولید ما اثر جدی داشته است. در زمینه توجه به آموزش پرسنل و متخصصین ما تلاش جدی داریم و این امر در زمینه گسترش دانش روز در شرکت بسیار موثر بوده است. تلاش ما این بوده است که به این شعار که نیروی انسانی بزرگترین سرمایه یک نهاد اقتصادی است در عمل عینیت ببخشیم. توجه به ازدواج کارکنان و فرزندآوری آنان از جمله اقداماتی است که در شرکت صورت می‌گیرد و تلاش کرده‌ایم برای رشد مدیران جوان در شرکت فضای ویژه‌ای فراهم آوریم. در عین حال به بازنشستگان شرکت نیز توجه داریم و با شکل دادن به کانون بازنشستگان تلاش می‌کنیم از دغدغه‌های این عزیزان مطلع شویم و از تجاربشان بهره ببریم.
