مهدی کرباسیان سیاستمدار، مدیر ارشد دولتی و عهدهدار مسئولیتهای مهم از جمله معاونت وزیر صمت و ریاست هیأت عامل ایمیدرو در دولت حسن روحانی، به منتقدان کابینه پیشنهادی رئیس جمهور پزشکیان توصیه کرده است برای آگاهی از محدودیتهای رؤسای جمهور در انتخاب همکاران و وزرای دلخواهشان، خاطرات مرحوم هاشمی رفسنجانی را در سال ۱۳۷۶ بخوانند و متناسب با اختیارات قانونی و شرایط حاکم، از پزشکیان انتظار داشته باشند. کرباسیان با تأکید بر این نکته که حداکثر ۶۰ درصد از وزرای پیشنهادی، منتخب شورای راهبرد و کمیتههای منتخب رئیس جمهور هستند و ۴۰ درصد، خارج از این فرآیند معرفی شدهاند، به منتقدان فهرست وزرای پیشنهادی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی توصیه میکند با توجه به خواسته رهبر معظم انقلاب، با حمایت از رئیس جمهور منتخب، به آرامش کشور کمک کنند و برای نقد عملکرد پزشکیان، ۶ ماه به دولت چهاردهم مهلت بدهند. کرباسیان در گفتوگو با رادیو صدای تدبیر پایگاه خبری تحلیلی مدیران نیوز همچنین با شناختی که از وزیر پیشنهادی صمت دارد، سیدمحمد اتابک را مدیری امتحان پسداده، پاکدست و مسلط به حوزههای صنعت، معدن و تجارت میداند و با اشاره به مسئولیت ۴ ساله ایشان در اتاق بازرگانی تهران و آشنایی با تشکلها، تولیدکنندگان و کارآفرینان اقتصادی، اظهار امیدواری میکند که با رأی اعتماد مجلس به ایشان، زمینههای حضور و مشارکت واقعی بخش خصوصی در اقتصاد کشور فراهم آید. خواندن این گفتوگو را به مدیران و فعالان تولید و تجارت توصیه میکنیم.
*نظر جنابعالی نسبت به اظهار نظرهای مخالف نمایندگان در رابطه با برخی وزرای پیشنهادی کابینه چهاردهم چیست؟ به عنوان فردی که در جریان فعالیت کمیتهها و شورای راهبری بودهاید، فکر میکنید وزرای معرفیشده به مجلس تا چه اندازه نزدیک به معیارهای مورد نظر ریاست جمهور منتخب هستند؟
در مورد برخورد نمایندگان بایستی این نکته را متذکر شوم که هیچگاه کل نمایندگان مجلس همراه همه وزرای پیشنهادی در کابینه دولتهای مختلف نبودهاند. حتی در بهترین حالت، برخی وزرا بین چهل تا پنجاه نفر مخالف دارند، به این معنا سلیقه و برداشت نمایندگان مجلس شورای اسلامی کاملاً مشابه یکدیگر نیست. البته این قضیه را فراموش نکنیم گاهی ممکن است دفاعی که وزرا در مجلس ارائه میکنند، رای نمایندگان را تغییر دهد. مجلسیهای عزیز باید مستحضر باشند که همه نمایندگان با رای بالا به خانه ملت راه نیافتهاند اما آقای دکتر پزشکیان با میزان رای مناسبی از سوی مردم انتخاب شدند، لذا انصاف این است که نمایندگان محترم با دولت منتخب مردم همراهی کنند. با توجه به فرمایشات رهبری مبنی بر ائتلاف با دکتر پزشکیان، امیدواریم مجلس نیز پیروی و اعتقاد به ولایت را در عمل نشان دهد تا در این راستا فضای کشور به سمت آرامش سوق پیدا کند.
حدود شصت درصد از وزرای فعلی، منتخب کمیتههای راهبری هستند و چهل درصد دیگر بنا به صلاحدید آقای پزشکیان انتخاب شدهاند. مستحضر باشید که انتخاب تعدادی از وزرای پیشنهادی اعم از وزیر اطلاعات، وزیر خارجه و وزیر دفاع حتماً باید با بالادست هماهنگ باشد. لیست پیشنهادی کمیته کارگروهها به شورای راهبری داده شده است و چهار نهاد امنیتی فراجا، اطلاعات سپاه، دادستانی و وزارت اطلاعات نیز در خصوص صلاحیت وزرا اعلام نظر کردهاند. این موارد معرفی افراد را با محدودیت مواجه کرده است، لذا به نظر میرسد آقای پزشکیان در مورد انتخاب اعضای کابینه در حد توان به قول خودشان عمل کردهاند. اقدام متفاوت و بیسابقه رئیس جمهور در مسیر چینش کابینه دولت خود بسیار ارزشمند است، ایشان به کارگروههای تخصصی اجازه دادند تا نفرات پیشنهادی خودشان را از میان طیفهای مختلف و نفرات متعدد انتخاب کرده و به ایشان معرفی کنند و ما تاکنون چنین رویکردی را در میان هیچیک از روسای جمهور پیشین شاهد نبودهایم.
*دیدگاه شما نسبت به دکتر سیدمحمد اتابک، وزیر پیشنهادی صمت چیست؟
در کارنامه سوابق ایشان میتوان به تجارب مدیریتی متعدد در حوزههای صنعتی و انرژی اشاره کرد. وی بهعنوان یک چهره پیشینهدار در بخش صنعت و معدن، سالهای متمادی در حوزه صنایع سنگین از جمله سیمان، فولاد و زیرساخت فعالیت کرده است، همچنین سابقه دوازده سال حضور در اتاق بازرگانی را هم در پرونده دارد. با توجه به محورهای مد نظر آقای پزشکیان اعم از پاکدستی، باور به حمایت از بخش خصوصی، دانش در حوزههای صنعت و معدن و تجارت، سابقه فعالیت و …، به نظر میرسد دکتر اتابک یکی از گزینههای مطلوب وزارت صمت باشد.
*کابینه چهارده را کابینهای مطلوب میدانید یا مقدور؟
بیتردید دست هیچکدام از ریاست جمهورهای اسبق در انتخاب وزرا باز نبوده است. اگر کتاب خاطرات مرحوم هاشمی رفسنجانی را مطالعه کنید با محدودیتهای رئیسجمهور در انتخاب وزرا بیشتر آشنا میشوید. فارغ از این محدودیتها، رای اعتماد نمایندگان مجلس را نیز باید مد نظر قرار داد. بدیهی است که اکثریت مجلس همفکر دکتر پزشکیان نباشند. ایشان برای اینکه وزرای انتخابیاش، رای اعتماد مجلس را دریافت کنند، برخی وزرا را به صورت تعاملی انتخاب و در لیست کابینه قرار داده است.
*گفته میشود انتخاب برخی افراد پیشنهادی برای وزارتخانههایی مثل جهاد کشاورزی، ورزش و…، نتیجه لابیها و یا سهمیهها است. آیا این مسئله میتواند بر قولی که آقای پزشکیان به مردم دادهاند، تاثیر بگذارد؟
در واقع عُقلا باید قول و وعدههای دکتر پزشکیان را متناسب با ظرفیتهای حاکمیت، قوانین، قوا و واقعیات ببینند. بعضی سازوکارها در عهده پزشکیان نیست، لذا انتظارات از ایشان باید در چارچوب اختیارات و قانون باشد.
در رابطه با وزرای پیشنهادی وزارتخانههای ورزش و جهاد کشاورزی که به باور برخی سهمیه مجلسیها هستند نیز بایستی بگویم، بنده حداقل در مورد وزیر جهاد کشاورزی مطلع هستم که این فرد طی برگزاری چندین جلسه متعصب در کارگروه و شورای راهبری و از طریق بررسی همه جانبه انتخاب شده است. واضح و مبرهن است که همیشه گزینههای بهتر نیز وجود دارد اما با توجه به محدودیت زمانی برای استقرار دولت جدید و همچنین محدودیتهای دیگر دکتر پزشکیان، انصاف این است که طرفداران ایشان حداقل شش ماه تحمل کنند و پس از استقرار دولت، انتقاداتشان را شروع کنند.
*در شرایطی که در حوزه انرژی، به خصوص انرژی برق، با چالشهای جدی مواجه هستیم و شصت درصد صنعت کشور نیمه تعطیل است، وزیر صمت بایستی برای صنعت و بخش خصوصی تصمیمگیری جهادی کند. آیا چنین برنامههایی از طرف وزیر پیشنهادی صمت در دولت چهاردهم به صورت روشن و شفاف ارائه شده است؟ آیا برنامههای ایشان منطبق با برنامه هفتم توسعه است؟ در واقع پرسش اصلی این است که چنین دیدگاهی تا چه حد در شورای راهبری مورد بررسی قرار گرفته است؟
شاید محدودیتهای جدی باعث شده باشد کمیتهها در این مسائل به صورت ریزبینانه، دقیق نشوند اما سیاستهای کلان از قبیل حمایت از بخش خصوصی صنعت و معدن مورد بررسی شورا قرار گرفت. ضمن اینکه یکی از محاسن آقای اتابک، فعالیت در سمت نایب ریاست اتاق تهران است. مستحضر باشید ایشان طی دوره چهار ساله با بسیاری از تشکلها و ۳۹ هزار کارآفرین در ارتباط بوده است. از طرفی در قامت مجری واحدهای تجاری و کارخانجات، درد پشت اتاق دولت ماندن را نیز تجربه کرده است. امیدواریم برنامههای که ایشان در مجلس ارائه میکنند دربرگیرنده راهکارهای اساسی باشد. با توجه به وضعیت تحریمهای جدی و بحران اقتصادی در کشور، امید است دکتر پزشکیان بتواند بحث تحریم را به واسطه تعامل با دنیا برطرف کند یا حداقل مشکلات موجود در رابطه با مبادلات پولی، صادرات و واردات را برطرف کند. نکته حائز اهمیت بعدی، ایجاد تعامل میان نهادهایی از قبیل وزارت صنعت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی است. در واقع چند واحد محور اقتصادی بایستی با هماهنگی یکدیگر پیشروی کنند. وزارت رفاه و کار همراه کارخانجات، واحدها و شرکتهایی که دارد و همچنین خصولتیها باید هماهنگ با دولت و وزارتخانه باشند. اختیارات ایجاد هماهنگیهای لازم در دست دکتر پزشکیان و معاون اولش است. بحث انرژی بیتردید فراتر از وزارتخانه صنعت و معدن است، نخست باید تحریمها برطرف شود و سپس یکسری سرمایهگذاریها در حوزه انرژی شکل بگیرد، در غیر این صورت خاموشی برق ادامه خواهد داشت. عدم سرمایهگذاری در بحث انرژی، کشور را به سمت فقر سوق میدهد و توسعه را متوقف خواهد کرد. این مسائل در واقع فرا وزارتخانهای هستند اما وزیر صمت به عنوان یک عامل موثر میتواند با هماهنگی و پشتیبانی به کاهش مشکلات کمک کند و نهایتاً سفره مردم پررونق شود.
*با توجه به شناخت مردان اقتصادی معرفی شده از سوی پزشکیان و با توجه به شرایط کشور، چند درصد وزرای پیشنهادی، رای اعتماد میگیرند؟ آنها تا چه حد میتوانند در سایه تعامل، بحرانهای کنونی کشور را برطرف کنند؟
من امید دارم مجلس با مردم و ریاست جمهور همراه شود و با تبعیت از حمایت رهبری از شخص ریاست جمهور، مجلسیها به تمام وزرای کابینه رای اعتماد دهند و به این واسطه، همراهی خود با مردم و رهبری را اثبات کنند.
انتظار این است که وزرا در انتخاب تیم مشاوران، معاونت و مدیران ارشد، ضابطههایی همچون همراهی با مردم و بخش خصوصی در حوزه اقتصادی را مد نظر داشته باشند. ریاست جمهوری خواستهاند که هر وزارتخانهای، یک کمیته فکر یا شورای مشورتی شامل نخبگان و متخصصان بخش خصوصی، اساتید دانشگاهها، خبرگان و پیشکسوتان واحدها و صنایع تشکیل دهد تا قبل از طرح لایحه یا بخشنامه در نقش بازوی مشورتی وزیر و تیمش، بتوانند بار سنگین مدیریت بحرانهای موجود را به سلامت به مقصد برسانند.