برای آموختن درسهای مدیریتی راه طولانی را باید طی کرد. مسائل بسیاری باید به مدیران آموزش داد اما متاسفانه آموزه های زیادی در زمینه مدیریت وجود ندارد. عده ای بیشتر بر منش مدیریت اتکا دارند. خوشبختانه می توانیم منش مدیریت را از فرهنگ غنی کشورمان دریافت کرده و با تکنیک ها و علم روز دنیا ترکیب کنیم. ترکیب منش مدیریت ایرانی با تکنیک های روز دنیا هماهنگی ویژه ای در عملکرد مدیر به وجود می آورد.
جایگاه مشاوران در عملکرد مدیر
متاسفانه مشاوره در کشورمان بیشتر جنبه پست سازی دارد. برای مثال زمانیکه فردی از یک مقام دولتی عزل می شود وی را به عنوان مشاور معرفی می کنند. در این روش مدیر از مشورت به معنای واقعی بهره ای ندارد.
مشاور در تمام دنیا جایگاه والایی دارد به این دلیل که در کار اجرایی درگیر نیست و آزادانه نظارت و تعمق می کند. رسالت مشاور در تمام دنیا کمک فکری به مدیر است. اما آنچه که در کشورمان دیده می شود، مشاور بایگانی مدیران قبلی است.
راه‌حل موضوع این است که پس از انتصاب مشاوران از سوی مدیرعامل یک گزارش عملکرد و دستگاه سنجش عملکرد برای مشاوران هم در نظر گرفته شود. همانطور که کارنامه مدیران مورد ارزیابی قرار می گیرد باید کارنامه مشاوران هم ارزیابی شده و میزان عملکرد آنها مورد سنجش واقع شود. انجام این کار هم دشوار و سخت نیست. ماهیت کار مشاوره ای مکتوب است مشاور به صورت مکتوب به مدیران مشورت، طرح، پیشنهاد و یا همفکری می دهد پس در نتیجه تمامی عملکرد مشاور می تواند از سوی مدیر یا دستگاه خاصی بررسی شود. باید مشاوره را در قالب یک سیستم درآورد و از این عنوان به درستی استفاده کرد. از بررسی عملکرد مشاوران می توان دریافت که مشاور در چه سطحی قرار دارد و چه باری از دوش سازمان بر می دارد. آنچه که امروزه در ذهن مردم نقش بسته مشاور یک پست تشریفاتی است درحالیکه مشاور کسی نیست که زیر دست مدیر باشد، مشاور می تواند مشرف بر عملکرد مدیر بوده وبه درستی مدیر را مدیریت کند. مدیر در ایران مشغله زیاد دارد که ممکن است متوجه نکاتی نشود و این مشاور است که می تواند مدیر را به درستی راهنمایی کند. نقش مشاور می تواند هم سازنده باشد هم تشریفاتی، چگونگی نقش به انتخاب مدیر و خود مشاور باز می گردد. ممکن است در برخی مواقع مشاوره صلاحیت لازم را نداشته باشد ممکن است مشاورجنبه تشریفاتی داشته و در برخی مواقع هم تحمیلی باشد. مشاور باید دانش و تجربه خوبی داشته و همچنین فرصت کافی برای اندیشیدن ویافتن راه هایی برای حل معضلات مدیر داشته باشد. اگردر انتخاب مدیر شایسته سالاری رعایت نشود خود مدیر نمی‌تواند در انتخاب مسیر و نحوه مدیریت موفق باشد چه برسد به مشاور. اگر مدیر دانش کافی نداشته باشد و از مشورت با دیگران هم امتناع می کند و مشکلات دو چندان می شود. اما اگر مدیر بر اساس شایسته سالاری تعیین شود، ویژگی های یک مشاور خوب را به درستی می داند.
ویژگی های مشاور خوب
مشاور خوب مشاوری است که تخصص های لازم را در زمینه کاری خود داشته باشد. امروزه مدیریت الزاما این نیست که مدیر خودش را از تکنیک ها و تخصص های غنی بداند. مدیر خوب باید اولا قدرت درک مسائل و تمرکز بر روی فعالیت های خود را داشته باشد. دوما ویژگی ها و موانع و چالشهای فعالیت مورد نظر را بدانند. در این مسیر هم وظیفه مشاور راه گشایی و رفع موانع و توصیه کردن به مدیر است. مشاور باید مسلط باشد به حوزه ای که در حقیقت قرار است مشورت بدهد با توجه به تجربه ای که دارد به کسی می توان گفت مشاور که همراه با همفکری خلاقیت هم داشته باشد. صرف تجربه و دانش برای مشاوره کافی نیست، خلاقیت هم در این میان نقش مهمی دارد. مشورت در حقیقت خود به خود شامل خلاقیت و نوآوری است. مشاور باید فکر را بپروراند. ممکن است ایده ارائه شده از سوی مشاور برای مدیر سنتی قابل هضم نباشد این شجاعت است که به کمک مشاور می آید. پس مشاوره باید شجاعت هم داشته باشد.
اگر مشاور احساس کند که تعمق لازم بر مشاوره های او انجام نمی گیرد در کار خود دلگرمی ندارد. مدیر نقش انگیزشی در تحرک مشاور دارد. به طور کلی مشاوره این است که بیشتر مسائل آتی را حل کند. آنچه که از یک مشاور انتظار می رود این است که در پیشرفت موسسه پیشرو باشد مشاور در جریان توسعه باید پیشگام باشد.
سه توصیه مهم به مدیران
مدیران ما عمدتا افراد زحمت کش و فعالی هستند. ساعت کاری مدیران ایرانی در هیچ جای دنیا نظیر ندارد اما باید دید که مشکل کجاست؟ در حسابداران سه چیز اهیمت دارد:کارایی، اثر بخشی و اقتصادی بودن در کار. کاری از نظر حسابداری مفید است که این سه الگو را در نظر گرفته باشد. عملکرد مدیر باید طوری سنجیده شود که کارایی آن مشخص باشد. عملکرد مدیر همان فرآیندی است که منجر به تصمیم‌سازی در سازمان می شود. این فرآیند علمی است که مدیر باید آن را بررسی کند. مدیر باید توزیع کار مدیریت را به گونه‌ای انجام دهد تا فرصت فکر کردن هم داشته باشد.البته مدیریت هزینه هم بسیار مهم است ما منابع مان محدود است مدیران می توانند منابع را مدیریت کنند. مدیران بیشتر مشغول کار هستند و فرصت سنجش عملکرد خودشان را ندارند. مدیر باید بررسی کند که آیا همه هزینه زمانی که صرف امور مدیریتی شده نتیجه متناسب را داشته است. مدیر باید دانش بنیان باشد. مدیری که بیش از حد معمول کار می کند نتیجه مورد نظر را نمی گیرد مدیر بیشتر باید از ذهن و توان ذهنی خود استفاده کند نه اینکه تمام زمان خود را به امضا کردن برگه های زیر دستان بگذراند.
