نیاز کشور به سالی یک میلیون واحد مسکونی، دستگاه‌های اجرایی مرتبط با این موضوع را واداشته تا طرح‌های مختلفی را در این زمینه روی میز بگذارند، به ویژه که رهبر معظم انقلاب نیز بر ضرورت اقدام برای حل مشکل مسکن در کشور تاکید فراوانی داشته و دارد.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از جمله نهادهایی است که با توجه به رسالت خود در زمینه تامین مسکن کم‌برخوردارها فعالیت‌های مداوم و پیگیرانه‌ای در این زمینه داشته است. دکتر منوچهر حبیبی، مدیرعامل هلدینگ ایجاد محیط، از زیرمجموعه‌های بنیاد مسکن، در گفت‌وگویی که با ما انجام داده، از جزئیات فعالیت‌های بنیاد در تامین مسکن اقشار محروم سخن گفته است. جزئیات این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
رهبر حجت را تمام کرد
نیاز اصلی امروز کشور، مسکن است و سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب در جمع اعضای هیات دولت، حجت را در این زمینه بر همه ما تمام و مسئولیت دست‌اندرکاران حوزه تامین مسکن را سنگین‌تر کرد. باید فضای کاری و هماهنگی جدیدی در این زمینه اتفاق بیفتد و برای حل موضوع، تلاش کنیم. همان‌طور که رهبر معظم نیز به درستی تاکید داشتند، مسکن از بخش‌هایی است که هیچ‌گونه ارتباطی به تحریم ندارد و همه ملزومات آن از مصالح گرفته تا دانش و توان ساخت آن در داخل وجود دارد.
کمبود سالانه یک میلیون مسکن
مسکن تاربع عرضه و تقاضاست. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد ما سالانه یک میلیون واحد جدید نیاز داریم، درواقع سالانه یک میلیون واحد، کسری داریم. مقام معظم رهبری فرمودند اولویت اصلی اقتصاد، مسکن است و این یک اصل است که باید شاخصی برای همه ما باشد. مسکن می‌تواند پیشران سایر کسب و کارها نیز و وقتی مسکن رونق یابد، قطعا بخش اشتغال کشور نیز به حرکت درمی‌آید.
نیاز به قرارگاه مسکن داریم
یکی از محورهای اولویت‌دار در برنامه‌های دولت سیزدهم بحث تولید مسکن است. البته اجرای طرح‌های مسکن، انسجام بیشتری می‌خواهد و در وهله اول به یک قرارگاه واحد تولید مسکن در کشور نیاز داریم که مقامی در حد معاون اول رئیس جمهور در صدر آن باشد، زیرا مسکن تابعی از هماهنگی دستگاه‌های متعدد است. برای اجرای درست طرح‌های مسکنی، سیستم بانکی باید فعال باشد، بحث تامین زمین باید از سوی وزارت راه و شهرسازی پیگیری شود، حوزه‌های اجرایی و شرکت‌ها و انجمن‌ها و دستگاه‌های متولی صدور مجوز هم باید همپای کار باشند. همچنین سایر دستگاه‌های متولی نظیر شهرداری‌‌ها که در زمینه صدور مجوزها فعالیت دارند، باید در این قرارگاه حضور داشته باشند.
باید برای همه این مطلب جا بیفتد که یک میلیون مسکن سالانه، واقعا نیاز و ضرورت است و نهادهای دست‌اندرکار باید به انسجام لازم برسند. هر یک روز که ساخت این مسکن‌ها به تاخیر بیفتد، هم قیمت مسکن بالا می‌رود و هم فاصله مردم با خانه‌دار شدن بیشتر می‌شود.
بستر و امکان برای این کار فراهم بوده و فقط لازم است این قرارگاه منسجم به طور منظم و پیوسته کار را دنبال کند. البته قرارگاه تامین مسکن به تازگی زیر نظر معاون اول رئیس جمهور فعالیت خود را آغاز کرده است. بحث سیستم بانکی و تامین زمین نیز در این زمینه باید پیگیری شود. تصمیم خوبی که گرفته شده این است که نهادهایی که زمین دارند می‌توانند از زمین خود برای کارمندانشان استفاده کنند.
درمجموع باید گفت بحث مسکن با انسجام و هماهنگی و اعتقاد به این که این کار شدنی است، پیش خواهد رفت. البته این یک میلیون مسکن را نیاز نیست دولت به تنهایی بسازد. برخی افراد زمین دارند و می‌توانند خودشان اقدام کنند. بخشی از مردم را می‌توان زمین در اختیارشان قرار داد تا خودشان خانه بسازند. همچنین می‌توانیم روند صدور مجوزها و دریافت تسهیلات را آسان کنیم. بنابراین با همکاری و هماهنگی مردم و اعطای تسهیلات و کمک وزارتخانه‌های متولی، این کار هرچه سریع‌تر شدنی است.
دو رویکرد اساسی بنیاد مسکن
بنیاد مسکن و شرکت‌های تابعه آن، رسالت‌های متعددی در سطح کشور بر عهده دارند، اگرچه با توجه به نام بنیاد مسکن، تصور این است که کار اصلی بنیاد، حوزه مسکن است اما به ویژه در روستاها، مسائل دیگری مانند طرح‌های هادی، مسائل فرهنگی و تهیه سند روستایی را در دستور کار دارد.
توجه به کیفیت و عمل به تعهدات، دو رویکرد اساسی بنیاد مسکن است و کمتر کسی را می‌بینید که از تولیدات بنیاد استفاده کرده و شکایتی نسبت به کیفیت آن داشته باشد. بنیاد هم بر تولید مسکن، نظارت دارد و هم تولید باکیفیت را یکی از رویکردهای خود می‌داند. از سوی دیگر، عمل به تعهدات و تحویل به موقع نیز یکی دیگر از اصول فعالیت‌های بنیاد است.
گروه‌های هدف بنیاد
دهک‌های پایین جامعه گروه‌های هدف ما هستند. پروژه‌های ما در روستاها و در مناطق کمتر برخوردار شهرها مانند مناطق 18 تا 20 تهران اجرا می‌شود. در سیل و زلزله و حوادث طبیعی نیز پای کار هستیم. درمجموع در هر حوزه‌ای که بنیاد وارد شده، تا حصول نتیجه کار را دنبال کرده است. به عنوان مثال در هر منطقه و روستایی که بنیاد ساخت و سازی داشته، زلزله با آنجا خداحافظی کرده است.
برنامه بنیاد برای متعادل کردن قیمت مسکن
در تولید مسکن، روستاها و مناطق حاشیه‌ای و متوسط رو به پایین در اولویت کار بنیاد است، مانند مناطق 18 و 19 و 20 تهران. رویکرد ما در این مناطق این است که قیمت مسکن را متعادل کنیم.
ساخت مسکن استاندارد
واحدهای تولیدی که توسط بنیاد مسکن و شرکت‌های تابعه ساخته می‌شوند، کاملا منطبق با دستور‌العمل‌های نظام مهندسی و مقررات ملی هستند، یعنی در همه پروژه‌ها این مساله مدنظر است که پروژه باید مجری داشته باشد، تحت نظر نظام مهندسی باشد، مجوزهای لازم را داشته و منطبق با استانداردهای ساخت و ساز باشد.
مدعی هستیم که راه خانه‌دار شدن دهک‌های پایین جامعه از مسیر بنیاد مسکن می‌گذرد. این مساله را به سادگی می‌توان در سطح جامعه دید. اگر شرایط فراهم شود، هم بنیاد، هم شرکت‌های تابعه آن، ظرفیت تولید مسکن تا سه برابر عملکرد فعلی را دارند. فرمان رهبری در زمینه مسکن نیز حتما وظیفه بنیاد را بیشتر خواهد کرد و بنیاد در این زمینه تلاش خود را مضاعف خواهد کرد.
حرکت بر مدار اخلاق، دور از حاشیه
حرکت بنیاد رو به جلو و بر مدار اخلاق و مردم‌داری است. بنیاد از حاشیه‌ها به دور است و بین مدیران آن، انسجام، همدلی و هماهنگی وجود دارد. بنیاد یک نهاد خدمت‌رسان تخصصی است و اگرچه این تصور وجود دارد که کار اصلی آن ساخت مسکن و اجرای طرح هادی است اما در بحث‌های فرهنگی به ویژه در روستاها نیز فعالیت دارد. به عنوان مثال در ساخت و ساز مجموعه حضرت شاهچراغ نقش اصلی را داشته و به تازگی نیز کاری را در مجموعه حضرت عبدالعظیم حسنی آغاز کرده‌ایم.
مدیریت یعنی دانش و تجربه
مدیریت یک اصل در پیشبرد امور است. ریل‌گذاری توسط مدیریت انجام می‌شود که اگر این کار به درستی انجام شود، نتایج بهتر و سریع‌تری در کارها خواهیم گرفت. مدیریت اگرچه علم است، اما تجربه هم در کنار آن باشد. اگر کسی بخواهد صرفا با علم خود، مدیریت کند، کار لنگ می‌زند و باید تجربه نیز در کنار علم باشد. علم و تجربه در کنار هم مدیریتی تولید خواهند کرد که سازمان را بسامان خواهد کرد و مسیر درست و هموارتر را نشان خواهد کرد. ضمن اینکه با این کار، فرمان‌پذیری هم در مجموعه بالا خواهد رفت.
هلدینگ ایجاد محیط
هلدینگ «ایجاد محیط» یکی از کامل‌ترین زنجیره‌های تولید مسکن شامل طراحی، اجرا و نظارت را در اختیار دارد. این هلدینگ از سه شرکت عمران اکباتان، خانه گستر و تجهیز محیط تشکیل شده است که هریک صاحب بیش از نیم قرن تجربه بوده و پروژه‌های متعدد ساخت و ساز را به سرانجام رسانده‌اند. در حوزه طراحی، شرکت مشاوران اکباتان و در بحث نظارت نیز شرکت ساخت آزما در این هلدینگ فعالیت دارند.
درحال حاضر حدود 5 هزار واحد توسط شرکت‌های تابعه هلدینگ ایجاد محیط در حال ساخت بوده و حدود 15 هزار واحد نیز در مرحله پیگیری صدور مجوز و هماهنگی‌هاست.
مجموعه ایجاد محیط از نظر گستردگی و تنوع فعالیت‌ها و مجموعه شرکت‌ها، از هلدینگ‌های بزرگ بنیاد مسکن و هلدینگ‌های بزرگ ساختمانی کشور است که می‌تواند نقش‌آفرینی مهمی در پروژه‌های مسکن‌سازی کل کشور داشته باشد تا بخشی از نیازی که مردم در این زمینه تامین شود.
