13 دی سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی است، شهیدی که از جمله خاطرات ماندگار او در حافظه مردم، حضورش در مناطق سیل‌زده خوزستان در سال 98 بود. حضور او در کنار مردم و پای صحبت و درد دل آنها نشستن، از جمله آموزه‌های بزرگ این شهید در زمینه مدیریت میدانی برای مدیران کشور است. شهردار منطقه یک تهران با این آموزه، بر لزوم حضور میدانی مدیران شهری در زمینه شناخت مشکلات و معضلات شهری تاکید دارد و معتقد است که این تجربه‌ای است که از مکتب شهید سلیمانی به دست می‌آید.
سید مهدی صباغ، دانش‌آموخته دانشگاه علم و صنعت و دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت شهری است. او کار خود را در شهرداری تهران از سال 1383 و به عنوان شهردار ناحیه 3 منطقه 13 آغاز کرده و حدود دو دهه است در شهرداری حضور داشته، مراحل رشد را طی کرده و بعد از فعالیت در بخش‌هایی از جمله خدمات شهری و معاونت فنی و عمرانی، از سوی دکتر زاکانی به عنوان شهردار منطقه یک تهران انتخاب شده و در حال فعالیت است. پیش از منطقه یک، وی شهرداری منطقه 15 تهران را بر عهده داشت و دوران حضور وی در این منطقه، با تجربه‌های موفقی همراه بوده است. انتخاب وی به عنوان شهردار منطقه یک و به عنوان مدیری از بدنه شهرداری که کار خود را از مدیریت نواحی تهران، آغاز و در شهرداری رشد کرده و به شهرداری مناطق رسیده، نمونه بارزی از عملکرد دکتر زاکانی در انتخاب مدیران از بدنه شهرداری و مهر تاییدی بر عمل به شایسته‌سالاری در شهرداری تهران می‌باشد.
چکیده گفت‌وگوی ما با مهدی صباغ، شهردار منطقه یک تهران را در ادامه می‌خوانید:
درس مدیریت میدانی در مکتب شهید سلیمانی
شهید سلیمانی اگرچه در حوزه نظامی و امنیتی کار می‌کرد اما همواره شاهد حضورش در جمع مردم و خانواده شهدا و برنامه‌های فرهنگی و مذهبی بودیم و حضور خودمانی و بدون آلایش او، فارغ از جایگاه جهانی‌اش بود و همیشه کنار مردم بود.
تجربه حضور شهید سلیمانی بین مردم، تجربه بسیار خوبی است، یعنی این که ما در مساجد و بین مردم حضور داشته و گوش شنوا داشته باشیم و قبول کنیم که مردم صاحبان اصلی شهر و ولی نعمت ما هستند، زیرا ما با هزینه بیت‌المال مدیریت می‌کنیم و باید بپذیریم که اگر نگاه بالا به پایین در مدیریت شکسته شود، شاهد نقطه عطفی در مدیریت خواهیم بود. مدیران باید خود را همرده، خدمتگزار و خادم مردم و به قول دکتر زاکانی، نوکر مردم بدانند.
حضور شهید سلیمانی در ماجرای سیل خوزستان یکی از نقاط اتصال او به مدیریت شهری بود. معمولا مدیران ما در مواقع بحرانی به حاشیه می‌روند و از حضور بین مردم می‌ترسند اما حضور شهید سلیمانی آرام‌بخش بود. او هم حضور میدانی برای آرام کرد مردم داشت و هم اینکه صحنه حادثه را از نزدیک می‌دید و به خوبی در میدان، مدیریت می‌کرد.
مدیران باید هم اطلاعات کلان داشته باشند و هم در مواقع لازم، به صورت موردی وارد عمل شوند، مثلا اگر خانه یک کارگر، آسیب دیده، ورود کنند و آن کارگر احساس کند که مدیر، کنارش است. این تجربه‌ها هیچ جا دست‌یافتنی نیست به جز در مکتب شهید قاسم سلیمانی.
لزوم مدیریت میدانی
اگر مدیری بخواهد در دفترش بنشیند و تصمیم بگیرد یا بگوید مدیرانش، خودشان تصمیم بگیرد، این کار همان نتیجه‌‌ای را می‌دهد که تاکنون در کشور شاهدش بوده‌ایم اما قتی پا به میدان اجرا می‌گذاریم، نقد مردم را می‌شنویم و با آنها صحبت می‌کنیم، آرامش حاکم می‌شود و مردم می‌بینند که مدیر برای حل مشکلات، تلاش می‌کند.
مدیریت شهرداری نیاز به تجربه و دانش دارد
در مدیریت شهرداری، تجربه نقش مهمی دارد و هرچقدر هم دانش مدیریتی داشته باشید، شاید نتواند صددرصد به شما کمک کند زیرا جنس تجربه شهرداری مهم است. ما در شهرداری، مدیران موفق زیادی داشتیم که از بیرون آمدند اما نتوانستند خودشان را با شهرداری وفق دهند. جنس این نهاد با ارگان‌های دیگر متفاوت است و به همین دلیل، نگاه دکتر زاکانی، به ویژه در مناطق این است که مدیر را از بدنه شهرداری انتخاب کند و این هوشمندی وی بود که مدیران مناطق شهرداری را از بدنه شهرداری و از میان کسانی انتخاب کرده که از شهرداری، شناخت لازم را دارند. تصمیم مدیریتی ممکن است شما را به سمت دیگری ببرد اما وقتی سازو کارهای شهرداری را بشناسید و تجربه کار در این نهاد را داشته باشید، این مساله کمک می‌کند که تصمیم مدیریتی پخته‌تری بگیرید.
مدیریت شهری یکپارچه نیست
در زمینه معضلات تهران از جمله آلودگی هوا، بحث زباله و… انتقاداتی به شهرداری وارد می‌شود، در این زمینه باید یادآوری کرد که فقط بخش‌هایی از این معضلات به شهرداری مرتبط است و بخش‌هایی به مدیریت شهری برمی‌گردد که در کشور ما متولی این امر، یکپارچه نیست و این، آسیب‌رسان است. از سوی دیگر، باید به این نکته اشاره کرد که تداوم مدیریت، به عنوان مثال مدیریت هشت تا ده ساله- کمک می‌کند تا ما شاهد تحولات خوبی در حوزه‌های شهری باشیم و در مقابل، انتصابات خارج از چارچوب و انجام اقدامات با عجله و نمایشی در اموری که به مردم مرتبط است، نتیجه‌بخش نخواهد بود.
تراکم‌فروشی نداریم
شهرداری چند سالی است که فقط در چارچوب ضوابط، مجوزهای ساخت وساز را صادر می‌کند و دیگر تراکم‌فروشی به معنای گذشته نداریم. یکی از دلایلی که کار در شهرداری به سختی پیش می‌رود، همین تلاش برای کسب درآمد در چارچوب است و شعار دکتر زاکانی این است که درآمد سالم و حلال برای شهرداری کسب کنیم، ما نیز در تلاشیم مجوزی خارج از چارچوب ندهیم و مجوزهای ساخت و ساز طبق طرح تفصیلی تهران صادر می‌شود.
شهرداری به دنبال درآمدهای پایدار
در دوره‌هایی، درآمدهای سرسام‌آوری از راه تراکم‌فروشی وارد شهرداری تهران شد و به همین دلیل، سرمایه‌گذاری لازم برای اینکه این نهاد درآمد پایدار داشته باشد، انجام نشده است. در این دوره، شهرداری در تلاش است بتوانند با دنبال کردن سیاست درآمدهای پایدار، وابستگی به درآمد ساخت و ساز را تا حد امکان کاهش دهد.
مصرف بودجه محلات با نظارت مردم
باید بپذیریم که اداره شهر باید با مردم پیش برود. شهرداری تهران طرحی را دنبال می‌کند که بودجه‌های توسعه محله‌ای که شورای شهر می‌دهد، با نظر مردم باشد. در مناطق یک و 15 شهرداری تهران تلاش کرده‌ایم این سیاست را با بازدیدهای میدانی و ارتباط با معتمدان و نخبگان محلی اجرا کنیم. بر همین اساس تلاش می‌کنیم هر هفته از یک محله به طور کامل بازدید داشته باشیم و سرکشی به خانواده شهدا، ملاقات مردمی و… نیز در دستور کار است تا با معضلات و مشکلات عمده منطقه از نزدیک آشنا شده و برای اختصاص بودجه و انجام پروژه اقدام کنیم.
شهرداری مناطق، عملگرا و اجرایی هستند
در یک دوره، معاون شرکت شهربان بودم. در آنجا با همکاری تیمی توانستیم نرم‌افزاری ایجاد کنیم برای اینکه عملکرد گروه‌های مختلف ما در تهران به وسیله سیستم نرم‌افزاری، ثبت شود و سیستم دستی را به نرم‌افزاری تبدیل کردیم. از آن سیستم نرم‌افزاری، بسیاری از اقدامات مناطق تهران قابل احصا و بررسی بود. البته چنین نقش و عملکردی در زمینه هوشمندسازی را نمی‌توان از مناطق شهرداری انتظار داشت زیرا مناطق بیشتر، بهره‌بردار و به دنبال اجرا هستند.
استفاده از تجربه و شناخت شهرداران گذشته
ما در شهرداری منطقه یک، با شهرداران پیشین جلسه داشته‌ایم و در روز شهردار، همه شهرداران قبلی را دعوت و با آنها گفت‌وگو کردیم. این تجربه را در منطقه 15 شهرداری تهران هم داشتیم. تلاش کرده‌ایم هم در تماس تلفنی و هم حضوری، از تجربه شهرداران گذشته استفاده کنیم. سیاست ما در شهرداری منطقه یک، استفاده از نیروهای درونی است که تجربه دارند و شناخته شده‌اند. درواقع سعی می‌کنیم تجربه نیروهای خدوم و باتجربه منطقه را مدنظر داشته باشیم و انتصاب‌های ما از درون منطقه باشد یعنی نیروهایی که پیش‌از این در این منطقه تجربه فعالیت داشتند و منطقه را می‌شناختند، مدنظر داشته باشیم و کمتر از نیروهایی که منطقه را نمی‌شناختند، استفاده کنیم.
فعال‌سازی قرارگاه اجتماعی در منطقه 15
پیش از حضور در منطقه یک، شهردار منطقه 15 تهران بودم که از مناطق بزرگ و پرچالش تهران است، دو هزار شهید تقدیم کشور کرده و مساجد و هیات‌های مذهبی زیاد دارد. معضلات اجتماعی هم در این منطقه پررنگ است. با همکاری همکارانم و با بازدیدهای میدانی و صحبت با مردم، در یک سال گذشته اتفاقات خوبی در این منطقه افتاد. استراتژی را بر این گذاشتیم که ابتدا پروژه‌های نیمه‌کاره‌ای را که سال‌هاست به سرانجام نرسیده، به پایان برسانیم و همزمان، در بودجه‌ریزی توانستیم پروژه‌های جدیدی در سال 1401 در این منطقه بگیریم و مردم بعد از چند ماه دیدند که وعده‌ها دارد نتیجه می‌دهد.
باب‌الرضا، برند منطقه 15 تهران
بزرگ‌ترین اتفاقی که در منطقه 15 انجام شد این بود که برای این منطقه برندسازی کردیم. این منطقه، شاخصه ویژه‌ای دارد یعنی ورودی تهران از سمت مشهد است، بر همین اساس، این منطقه را باب‌الرضای شهر تهران نامگذاری کردیم و این برند، مورد توجه مردم و معتمدان منطقه و مدیریت شهری قرار گرفت.
از دیگر فعالیت‌های مهم در منطقه 15 اجرای آسفالت 7.5 کیلومتر از اتوبان امام رضا بود. همچنین این محور را که ورودی شهر تهران است در حوزه فضای سبز، زیباسازی، ترافیک، خدمات شهری و… ساماندهی کردیم. 2.5 کیلومتر از اتوبان امام رضا در خاموشی کامل به سر می‌برد که بعد از حدود 4 سال، روشنایی در این اتوبان برقرار شد. همچنین دو کلانتری در دو بخش آسیب‌پذیر این منطقه یعنی اتابک و شهرک رضویه، کلنگ‌زنی شد. تفرجگاه مسگرآباد نیز به نام نرجس خاتون، نامگذاری و درهای آن به روی مردم باز شد.
