تولید پلی‌پروپیلن به عنوان یک محصول پلیمری با ارزش گامی بلند در مسیر تکمیل چرخه تولید محصولات پتروشیمی در ایران است. در حال حاضر با وجود ظرفیت تولید حدود یک میلیون تنی محصولات پلی‌پروپیلنی در ایران، هنوز نیاز بازار داخلی به طور کامل توسط شرکت‌های ایرانی تأمین نمی‌شود و از این رو گام‌های توسعه‌ای صنعت پتروشیمی بر توسعه تولید پلی پروپیلن استوار است. شرکت شرکت توسعه پلیمر کنگان یک پروژه توسعه‌ای از مجموعه پروژه‌های توسعه‌ای شرکت پتروشیمی جم است که به گفته سیاوش درفشی مدیرعامل این شرکت، ظرف پنجاه و دو ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. در این گفتگو با درفشی آنچه تاکنون در مسیر تأسیس شرکت توسعه پلیمر کنگان صورت گرفته و مسیر پیش‌رو را بررسی کرده‌ایم به باور درفشی توسعه صنایع پتروشیمی در گرو ریسکپذیری مدیران و سرعت در تصمیم‌گیری است.
فاز اول پتروشیمی کنگان به زودی تأسیس می‌شود
توسعه پتروشیمی در دوران پس از انقلاب شیب تندی داشت و این صنعت اکنون در طیف وسیعی از فعالیت‌های مرتبط با پلیمر در ایران فعال است و در زندگی اقشار مختلف مردم نقش ایفا می‌کند. اگر صنعت پتروشیمی رشد نمی‌کرد و سرمایه‌گذاری مناسبی در این زمینه صورت نمی‌گرفت، رشد صنایع پائین‌دستی و نیز صنایعی نظیر خودرو، لوازم خانگی و… در ایران با موانع بسیاری مواجه می‌شد. در حال حاضر بیش از پنجاه و شش شرکت پتروشیمی در طیف‌های مختلف تولید اقلام پلیمری در ایران فعال است و طرح‌های پتروشیمی دیگری نیز در دست اجرا و بهره‌برداری است که شرکت توسعه پلیمر کنگان یکی از این طرح‌ها محسوب می‌شود. ما سعی داریم این شرکت را در یک بازه زمانی استاندارد افتتاح کنیم و در زمینه تولید محصولات پلی‌پروپیلن اقدامی جدی انجام دهیم. شرکت توسعه پلیمر کنگان در حال حاضر به صورت پروژه مشغول به فعالیت است و مراحل اولیه خود را طی می‌کند. قرار است در فاز اول این شرکت با طرحی در زمینه پی. دی. اچ و پ. پ. کار خود را آغاز بکند.
افزایش ششصد هزار تنی ظرفیت تولید پلی پروپیلن
در حال حاضر در ایران، با وجود آن‌که شرکت‌هایی مشغول به تولید پلی‌پروپیلن هستند، ولی بازار داخلی تقاضایی بیش از ظرفیت تولید برای این محصول دارد. در حال حاضر ظرفیت تولید پلی پروپیلن در کشور کمتر از یک میلیون تن است و حتی به دلیل کمبود پروپیلن در کشور واحدهای موجود در ظرفیت کامل به سرویس‌دهی نمی‌پردازند. ما در فاز اول ششصد هزار تن محصول را وارد مدار تولید می‌کنیم و گامی بزرگ در مسیر پاسخ‌گویی به تقاضای پلی‌پروپیلن در کشور برمی‌داریم. این پروژه تا اواخر سال 1404 به بهره‌برداری می‌رسد و با توجه به نزدیکی جغرافیایی به منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی، از منظر مکانی پروژه در جایگاه مناسبی قرار گرفته است. علاوه بر طرح ما، به طور موازی طرح‌های دیگری هم برای تولید پروپیلن در کشور راه افتاده است و امیدواریم با اجرای این طرح‌ها نیاز کشور به این محصول به خوبی تأمین شود. پلی‌پروپیلن از منظر تکمیل چرخه ارزشی پلیمر بسیار با ارزشی تلقی می‌شود و از منظر زیست‌محیطی مشکلات دیگر محصولات پلیمری را ندارد.
دانش پلی پروپیلن را بومی‌سازی کرده‌ایم
تکنولوژی پی. دی اچ. مورد استفاده ما تحت لیسانس یو. او. پی. است که این لیسانس را شرکت پتروشیمی جم در سال‌های گذشته خریداری کرده است و ما تنها شرکتی در ایران هستیم که از آن بهره می‌بریم. در زمینه پ. پ. نیز دانش ما کاملاً بومی شده است و ما از دانش متخصصان داخلی در این زمینه به خوبی بهره می‌بریم. علاوه بر این برای بومی‌سازی هر چه بیشتر دانش، برنامه‌های گسترده‌ای را در زمینه‌ی تحقیق و توسعه اجرایی خواهیم کرد.
تلاش برای جلوگیری از خام‌فروشی از مسیر تکمیل زنجیره تولید سیاست مناسبی است که در سال‌های گذشته در کشور به آن توجه ویژه شده است و شرکت پتروشیمی جم نیز در این زمینه بسیار فعال و پویا ظاهر شده و در وهله اول در زمینه تکمیل زنجیره تولید در زمینه محصولات پتروشیمی و در وهله بعد اتصال به این زنجیره به صنایع دیگر فعالیت جدی داشته است.
پتروشیمی کنگان پنجاه و دو ماهه ساخته می‌شود
کل طرح پتروشیمی کنگان در دو فاز اجرایی خواهد شد. فاز اول که شامل یک واحد پی. دی. اچ. با ظرفیت ششصد هزار تن و یک واحد پلی پروپیلن با ظرفیت سیصد هزار تن است و سرویس‌های جانبی متمرکز را نیز شامل می‌شود در مرحله‌ی اجرا قرار گرفته و فاز دوم در مرحله مطالعاتی قرار دارد و بر افزایش ظرفیت تولید پلی پروپیلن یا طرح‌های دیگری غیر از پلی پروپیلن را شامل خواهد شد. برنامه‌ریزی زمانی ما برای راه‌اندازی این مجتمع پنجاه و دو ماه را شامل می‌شود ولی هر کدام از واحدها در دل این پنجاه و دو ماه زمان خاصی برای ثمردهی دارند. تلاش ما این است واحدهای پی. دی. اچ. را ظرف سی و شش ماه، واحدهای پ. پ. را ظرف سی و دو ماه و واحدهای مربوط به سرویس‌های جانبی ظرف سی ماه به بهره‌برداری خواهند رسید. هدف‌گذاری ما این است که بعد از پنجاه و دو ماه اولین محصولات پلی پروپیلنی پتروشیمی کنگان را به بازارهای داخلی و خارجی ارائه دهیم.
هفتاد درصد پروژه بر پایه توان داخلی شکل خواهد گرفت
اجرای پروژه توسعه پلیمر کنگان به سرمایه‌ای در حدود یک میلیارد دلار نیاز دارد و البته ما تمهیداتی را در نظر داریم که با تکنیک‌های مهندسی ارزش و برنامه‌ریزی دقیق، میزان نیاز به سرمایه را کاهش بدهیم. امیدواریم که بتوانیم سرمایه مورد نیاز را ده تا پانزده درصد کاهش دهیم و بخش قابل توجهی از سرمایه مورد نیاز را به صورت ریالی تأمین کنیم. برای رسیدن به این مهم امید ما این است که در فرآیند ساخت پتروشیمی کنگان بالای هفتاد درصد از محصولات و تولیدات داخلی استفاده کنیم و اجازه ندهیم که بیش از سی درصد تجهیزات از خارج کشور تأمین شود. بخشی از این نیاز به خارج به انحصار برخی آیتم‌ها نزد چند شرکت خاص مربوط است و امیدواریم با بومی‌سازی هر چه بیشتر دانش فنی نیاز ما به تأمین تجهیزات از خارج کمتر و کمتر شود و علاوه بر جلوگیری از خروج ارز و کمک به ایجاد اشتغال، تکنولوژی در کشور توسعه پیدا کند.
ظرف دو ماه آینده وارد اولین فاز تأسیسی می‌شویم
در حال حاضر ما در حال ایجاد بسترهای لازم برای اجرای پروژه هستیم و در همین مرحله اجرای برخی از فعالیت‌های ممکن برای اجرای پروژه که با نام فعالیت‌های زودهنگام از آن‌ها یاد می‌شود مورد توجه ماست. در حال حاضر ما چهل و نه هکتار زمین را برای تأسیس پروژه آماده کرده‌ایم و امکان نصب تجهیزات در این زمین وجود دارد. علاوه بر این ما در حال آغاز فعالیت برای ساخت سرویس‌های جانبی هستیم و فاز اجرایی دو پروژه سرویس جانبی به زودی آغاز می‌شود. این فاز در دو ماه آتی کلید خواهد خورد و همین‌طور زیرساخت‌های ساختمانی لازم مورد توجه قرار خواهند گرفت و از جمله در زمینه تأسیس انبار، کمپ و ساختمان‌های مختلف مورد نیاز به صورت جدی ورود خواهیم کرد.
مدیران باید تصمیم‌گیر و ریسک‌پذیر باشند
مهم‌ترین کاری که برای بهبود هر چه بیشتر حال صنعت پتروشیمی می‌توان مدنظر قرار داد، تسریع در تصمیم‌گیری و ارتقای توان ریسکپذیری مدیران است. اگر فرآیند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی تسریع شود، کار بسیار بزرگی برای بهبود هر چه بیشتر حال صنعت پتروشیمی صورت گرفته است.
